Wieniawski poleca
Trzeba ryzykować…

– Il faut risquer – takie motto patron Międzynarodowych Konkursów Skrzypcowych zapisywał czerwonym ołówkiem w swoich partyturach przy szczególnie trudnych pasażach. To zdanie Henryka Wieniawskiego otwiera Katalog XIV Konkursu, a czy można je przeczytać na partyturach wystawionych na otwartej właśnie wystawie w Bibliotece Uniwersyteckiej?
O, tego nie zdradzę. By jednak zachęcić zainteresowanych do podejścia do szacownego gmachu przy ul. Ratajczaka w Poznaniu, gdzie już od wejścia dostrzegalny jest na półpiętrze afisz: HENRYK WIENIAWSKI I KONKURSY JEGO IMIENIA – szczegółowo przedstawiam zawartość gablot.
I tak z bogatych zbiorów Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego można tam oglądać oryginały – pierwodruki dzieł Henryka Wieniawskiego:
– Pierwsze wydanie Poloneza A-dur op. 21 w układzie na skrzypce i fortepian. Wydawca: Mainz: B. Schott (217540), 1875 r. Dedykacja: François Van Hal.
– Pierwsze wydanie głosów orkiestrowych Poloneza A-dur op. 21. Wydawca: Mainz: B. Schott (217540), 1875 r. Dedykacja: François Van Hal.
– Pierwodruk II Koncertu skrzypcowego d-moll op. 22 w układzie na skrzypce i fortepian. Wydawca: Mainz: B. Schott (22633 B. Schott-8217;s Sohne),1879 r. Dedykacja: Pablo Sarasate.
– Pierwsze wydanie partytury i głosów orkiestrowych II Koncertu skrzypcowego d-moll op. 22. Wydawca: Mainz: B. Schott (22633 B. Schott -8217;s Sohne), 1880 r. Dedykacja: Pablo Sarasate.
– Pierwodruk Romance sans paroles et Rondo élégant op. 9. Wydawca: Leipzig: Fr. Kistner (2068), 1854 r. Dedykacja: Książę Maksymilian Bawarski.
– Pierwodruk 2 Mazurkas caractéristiques op. 19 ; I. Obertass; II. Le Ménetrier (Dudziarz); Henryka Wieniawskiego. Wydawca: Mainz: B. Schott-8217;s Sohne (22571), 1878 r. Dedykacja: Evelyne Reisky.
– Pierwsze wydanie Gigue op. 23. Wydawca: Moskva: P. Jurgenson (3989), 1880 r. Dedykacja: Wilma Neruda.
– Pierwodruk Fantaisie Orientale op. 24.Wydawca: Bruksela: B. Schott (3486), 1885 r. Dedykacja: Jenô Hubay.

Podaję wszystkie szczegóły, jako że prawdziwi koneserzy muzyki Wieniawskiego poprzez nie rozpoznają jaką wartość ma omawiana wystawa, na której można też zobaczyć programy koncertowe. Niezwykłą gratką jest zapewne program koncertu Henryka Wieniawskiego w lipskim Gewandhausie 30 września 1855 roku. A pozostałe to jeszcze: program koncertu Henryka Wieniawskiego w Utrechcie 22 kwietnia 1863 roku oraz afisze koncertowe: Koncertu braci Józefa i Henryka Wieniawskich w Saratowie 23 grudnia 1851 roku, koncertu Henryka Wieniawskiego w londyńskim Covent Garden 18 sierpnia 1866 roku i w Królewskim Teatrze Lyceum w Londynie 19 listopada 1858 roku – połączony z zapowiedzią kolejnego występu w dniu 20 listopada 1858 roku, opatrzony fragmentami pochlebnych recenzji prasowych. Plus programy-katalogi wszystkich czternastu edycji Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego.

Można na wystawie poznać również listy Henryka Wieniawskiego. Jeden pisany w dniu 2 października 1858 roku w Weimarze, drugi z 13 lipca 1878 roku, pisany w Brukseli. Można zobaczyć portrety i zdjęcia wybitnego skrzypka i kompozytora: Henryk Wieniawski w wieku 23 lat – litografia opublikowana w „The Illustrated London News” 20 listopada 1858 r. Dalej – fotografię wizytową z lat 60. XIX wieku, brytyjską kartę pocztową z wizerunkiem Henryka Wieniawskiego z ok. 1876 r. i fotografię autorstwa Fritza Luckhardta.

Z prywatnej kolekcji sygnowanej EJG otrzymujemy do wglądu: autograf – fragment 3 części II Koncertu skrzypcowego d-moll op. 22. oraz wpis do sztambucha, Spa 1878 r. i autograf -cytat muzyczny z Rondo 224; la Polacca (utwór zaginiony). Nadto – wpis do sztambucha, Weimar 1849 r.; rękopis (czystopis) partytury orkiestrowej Polonaise Brillante op. 4., nieznanego kopisty z ok. 1860 r.; fotografię CDV – Nowy Jork ca. 1874 r. i litografię opublikowaną 12. lutego 1859 r. w Ballou – 8217;s, Pictorial Boston.

Zapytana o to, co na wystawie jest najciekawszego, najistotniejszego?- kurator Katarzyna Kułagowska-Urbaniak (Archiwum-Biblioteka Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego) – odpowiada: Trudno jest mi wskazać dokumenty najważniejsze, jednak z pewnością w pierwszej kolejności należałoby wymienić owe dwa autografy z prywatnej kolekcji (wpisy do sztambuchów) oraz listy Wieniawskiego.

Trzeba więc samemu odnaleźć dokumenty, pamiątki najbardziej poruszające.
Dodam jeszcze tylko, że na wystawie eksponowane są także zdjęcia laureatów wszystkich poznańskich edycji Konkursu. Andrzej Wituski wieloletni Prezes Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego, obecnie Dyrektor Międzynarodowych Konkursów, wskazując na zdjęcie Vadima Brodzkiego oznajmił, że wszystkich konkursowych laureatów, którzy tu teraz będą na tę wystawę przyprowadzi. Może więc niektórym uda się w Bibliotece spotkać i wielkich współczesnych wirtuozów skrzypiec…


Grażyna Banaszkiewicz
(zdjęcia autorki)

Wystawa „Henryk Wieniawski i konkursy jego imienia”
Biblioteka Uniwersytecka
3 – 23 października 2011 r.


Autor: naturalnie